Wystawa pt. „Okuń w Chimerze”
30 marca – 20 maja 2023
******
„CHIMERA”
„Chimera” – polski miesięcznik poświęcony sztuce i literaturze, czasopismo literacko-artystyczne, wydawane nieregularnie w latach 1901-1907 w Warszawie. Redaktorem i kierownikiem artystycznym pisma był Zenon Przesmycki (Miriam).
„Chimera” zajmowała wyjątkową pozycję na mapie polskich czasopism literackich. Była pierwszym tak starannie wydawanym periodykiem, w całości poświęconym sztuce, elitarnym, o niewielkim nakładzie, programowo skierowanym do wąskiej grupy odbiorców.
Utwory publikowane w „Chimerze” nie prezentowały jednego wybranego nurtu literackiego. Zenon Przesmycki w doborze dzieł kierował się jedynie walorami artystycznymi, odrzucał zaś sztukę popularną. Za tekst programowy czasopisma uważało się głośny artykuł Miriama „Walka ze sztuką”.
Z początku „Chimera” wydawana była jako miesięcznik, jednak już w pierwszym roku funkcjonowania pisma kolejne zeszyty zaczęły ukazywać się nieregularnie. Ogółem opublikowano 30 zeszytów. Nakład wynosił 600 egzemplarzy, z czego jedynie około 400 znajdowało nabywców. Archiwum „Chimery” spłonęło podczas powstania warszawskiego.
W redakcji „Chimery” w Warszawie Zenon Przesmycki organizował wystawy i pokazy sztuki.
W „Chimerze” publikowali czołowi poeci i prozaicy Młodej Polski, m.in.: Wacław Berent, Antoni Lange, Bolesław Leśmian, Zofia Nałkowska, Jan Lemański, Feliks Jasieński, Jan Kasprowicz, Stefan Żeromski, Władysław Stanisław Reymont, Stanisław Przybyszewski, Leopold Staff, Stanisław Wyspiański, Maria Komornicka, Stanisław Korab-Brzozowski, Tadeusz Miciński, Stanisław Wyrzykowski.
Czołowymi ilustratorami „Chimery” byli Edward Okuń, Franciszek Siedlecki i Józef Mehoffer. Ferdynand Ruszczyc był autorem okładek w latach 1904-1907.
******
EDWARD OKUŃ
Edward Okuń – polski malarz i ilustrator.
Urodził się 21 września 1872 roku w Warszawie, w rodzinie szlacheckiej herbu Belina. Jako dziecko osierocony, przez ojca i matkę, wychowywał się u dziadków ze strony matki. Odziedziczywszy duży majątek, wcześnie zaczął pobierać lekcje rysunku u znakomitych malarzy.
W latach 1890-1891 studiował w Warszawie, w Klasie Rysunkowej Wojciecha Gersona, w latach 1891-1893 pod kierunkiem Izydora Jabłońskiego i Jana Matejki w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie. Naukę kontynuował w Monachium i Paryżu. W 1897 roku pojechał studiować w szkole Hollósy’ego; przebywał też na Węgrzech, gdzie Hollósy założył kolonię artystyczną.
Od 1898 roku, przez 20 lat, mieszkał w Rzymie; podróżował też do Sorrento, Amalfi, Capri; zwiedzał Wenecję, Padwę, Rawennę, Florencję i Sienę. Uczestniczył w życiu polskiej kolonii artystycznej w Rzymie oraz był współzałożycielem loży wolnomularskiej „Polonia”.
Do Polski powrócił w 1921 roku i osiadł w Warszawie. Od 1925 roku był profesorem w Szkole Sztuk Pięknych im. W. Gersona w Warszawie; w latach 1933-1934 – jej dyrektorem. Był członkiem Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”. Wraz z przyjaciółmi założył lożę masońską „Kopernik”. Był wiceprezesem Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Podczas dorocznego otwarcia Salonu Zachęty był świadkiem zamachu malarza Eligiusza Niewiadomskiego na prezydenta Gabriela Narutowicza i wraz z jednym z adiutantów prezydenta pochwycił Niewiadomskiego.
Podczas II wojny światowej przebywał w Warszawie. Po powstaniu warszawskim przeniósł się do Skierniewic. Zginął tu 17 stycznia 1945 roku, od przypadkowej kuli na ulicy. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Malował pejzaże i portrety. Projektował okładki, winiety, inicjały. Ilustrował czasopisma, m.in. polską „Chimerę” i niemieckie „Jugend”. W jego malarstwie często powtarzał się motyw kobiety z długimi, falistymi włosami, miedzianej barwy, w renesansowych sukniach, w wiosennym krajobrazie – do których pozowała mu żona.
******
Kurator: Marzena Rafińska
******
Wystawa będzie czynna przez ok. 2 miesiące, do 20 maja.
******
Serdecznie zapraszamy!
#EdwardOkuń #Okuń #Chimera
#ChimeraCzasopismo
#ZenonPrzesmycki #Miriam #Wystawa #Wernisaż #Sztuka
#Skierniewice #MuzeumHistoryczneSkierniewic
